Αν και οι περισσότεροι την έχουν συνδέσει με το ψυκτικό, που βλέπουμε να βάζουν οι ποδοσφαιριστές σ’ έναν ποδοσφαιρικό αγώνα, εντούτοις αυτό δεν είναι αληθές. Το ψυκτικό δεν αποτελεί μέθοδο κρυοθεραπείας, καθώς είναι τοπικό αναισθητικό και έχει σκοπό να απενεργοποιεί τους υποδοχείς του πόνου. Χρησιμοποιείται εκτεταμένα για να μπορέσει ο ποδοσφαιριστής ή γενικότερα ο αθλητής να συνεχίσει τη δραστηριότητά του.
Σύμφωνα με έρευνες, ωστόσο, πρέπει να αποφεύγεται η χρήση του ψυκτικού ως μέθοδος κρυοθεραπείας, καθώς μπορεί να καλύπτει μεν σε μεγάλο βαθμό τη βλάβη, όμως ο αγωνιζόμενος μπορεί να οδηγηθεί σε κάποιο μεγαλύτερο ή σοβαρότερο τραυματισμό.
Η χρήση της κρυοθεραπείας στην οξεία φάση των αθλητικών κακώσεων, αλλά και κακώσεων του μυοσκελετικού συστήματος εν γένει, είναι γνωστή σ’ όλους τους αθλητές, επαγγελματίες ή μη. Ο βασικός λόγος για τη χρήση του κρύου στον οξύ τραυματισμό είναι για να επιτευχθεί μείωση της θερμοκρασίας στην περιοχή που έχει τραυματιστεί, αδρανοποιώντας, σε μεγάλο βαθμό, το μεταβολικό ρυθμό, με μία αντίστοιχη μείωση της μεταβολικής θερμότητας. Αυτό έχει ως συνέπεια τη μείωση της εξάπλωσης του αιματώματος, ενώ περιορίζεται και ο περαιτέρω τραυματισμός του ιστού.
Έρευνες, που έχουν γίνει σε αθλητές, οι οποίοι είχαν μεγάλου βαθμού κάκωση, έδειξαν ότι αν υπάρξει, επιπλέον, επιμέρους επίδεση- και μάλιστα αρκετά πιεστική- τα αποτελέσματα είναι καλύτερα, καθώς ελαττώνεται, σε μεγάλο βαθμό, ο μεταβολισμός. Με την άμεση χρήση στον τραυματισμό προκαλείται τοπική αγγειοσυστολή, προλαμβάνοντας την αιμορραγία και το αποκαλούμενο οίδημα. Η κρυοθεραπεία, στα πρώτα στάδια της κάκωσης, χρησιμοποιείται για να μειώσει τον πόνο και τον αντανακλαστικό μυικό σπασμό, έχοντας αναλγητική δράση.
Κατά τη διάρκεια της κάκωσης ή χτυπήματος, ο αθλητής οφείλει να βάλει αμέσως πάγο. Αυτός μπορεί να τοποθετηθεί είτε μέσω μιας παγοκύστης, είτε ενός μεγάλου κομματιού πάγου, τυλιγμένου σε μια πετσέτα ή χαρτοπετσέτα. Σε καμία περίπτωση δεν συνίσταται ο πάγος να έρχεται σε επαφή με το δέρμα, καθώς υπάρχει κίνδυνος εγκαύματος.
Κατόπιν, με τον πάγο γίνεται μαλακή μάλαξη, με ήπιες κυκλικές κινήσεις, από έξω προς τα μέσα. Ο πάγος εφαρμόζεται για περίπου 10-15 λεπτά και σε καμιά περίπτωση κάτω από 7 λεπτά. Φυσικά, όλα εξαρτώνται από το βάθος του τραυματισμού, την αρχική θερμοκρασία του σώματος και το ποσοστό του υποδόριου λίπους. Αν ο πάγος εφαρμοστεί για μικρότερο χρονικό διάστημα από τα 7 λεπτά, δεν προλαβαίνει να επιτελέσει τις φυσιολογικές του ιδιότητες, άρα είναι σαν να μην έχουμε εφαρμόσει τη μορφή κρυοθεραπείας στο καταπονημένο σημείο.
Κατά τη χρήση της κρυοθεραπείας, ο αθλητής έχει -αρχικά- μια αίσθηση καψίματος ή τσιμπίματος, κατόπιν μια αίσθηση πόνου και τελικά επέρχεται το μούδιασμα. Μ’ αυτό τον τρόπο, επιτυγχάνουμε τη μείωση του κυτταρικού μεταβολισμού, την αγγειοσυστολή των τριχοφόρων αγγείων, τη μείωση της ροής του αίματος, της ταχύτητας της νευρικής αγωγιμότητας, της μεταφοράς των φαγοκυττάρων, της φλεβικής και λεμφικής παροχέτευσης, καθώς και των σπασμών του μυός.
Η χρήση της κρυοθεραπείας είναι επιτακτική για τα πρώτα στάδια του τραυματισμού και κυρίως για τις πρώτες 48 ώρες, ενώ σε πολλές περιπτώσεις έχει εφαρμοστεί η κρυοθεραπεία και για 72 ώρες. Η επανάληψη εστιάζεται ανά 2-3 ώρες, αν και η χρήση κάθε μισή ώρα, που ορισμένοι αναφέρουν, όχι μόνο θεωρείται υπερβολική, αλλά μάλλον είναι και αναποτελεσματική. Καλό είναι, η τραυματισμένη περιοχή να τοποθετείται ψηλότερα από το υπόλοιπο σώμα. Επίσης, ο αθλητής που υπέστη κάκωση πρέπει να ξεκουράζεται για να αποφύγει την επιπλέον φόρτιση και την επέκταση της βλάβης σε περισσότερους ιστούς, ενώ παράλληλα θα πρέπει να δοθεί χρόνος στον οργανισμό για να ξεκινήσει τη διαδικασία της επούλωσης.
Γίνεται εύκολα κατανοητό ότι, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει ένας αθλητής, όταν τραυματιστεί, είναι να βάλει πάγο στη τραυματισμένη περιοχή, να τη δέσει καλά και σφικτά, να την τοποθετήσει ψηλότερα από το υπόλοιπο σώμα και να την ξεκουράσει στο μέτρο του δυνατού.
Επισημαίνεται ότι σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αντικαθιστά τον ορθοπεδικό, που πρέπει να επιληφθεί αμέσως του θέματος για να κάνει σαφή διάγνωση και σαφές προγραμματισμό, βάζοντας στόχους στην προπόνηση που πρέπει να ακολουθήσει ο αθλητής, ώστε να μην υπάρξει περαιτέρω επιδείνωση.
Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι η κρυοθεραπεία δεν περιορίζεται μόνο σε επώδυνες τραυματικές καταστάσεις, αλλά δρα και ως μέσο χαλάρωσης και ξεκούρασης, ύστερα από μια προπόνηση. Αρκετά προγράμματα αποβλέπουν σ’ ένα είδος κρυοθεραπείας με παγωμένο νερό (χαβούζα), έπειτα από παραμονή σε ζεστό μέρος (σάουνα ή χαμάμ), έχοντας ως στόχο την πλήρη αναζωογόνηση του οργανισμού.
Η πρωτη κοινωνικη ιδιοσυντηρητη εφημεριδα www.thesvima.gr 